
Usterka EGR i co dalej ?
Share
Usterka EGR i co dalej?
System recyrkulacji spalin (EGR – Exhaust Gas Recirculation) to jeden z kluczowych elementów jednostek napędowych, zarówno Diesla, jak i benzynowych, który jest niezbędny do spełnienia rygorystycznych norm emisji spalin, w szczególności norm Euro 5 i Euro 6. Choć jego obecność jest podyktowana wymogami ekologicznymi, usterki EGR są powszechną przyczyną problemów w nowoczesnych samochodach, często prowadząc do lawinowych uszkodzeń w całym układzie silnika i wydechowym.
Najczęstsze błędy towarzyszące usterkom układu EGR
Przy usterkach zaworu recyrkulacji spalin (EGR) najczęściej spotykane kody DTC to:
1. Błędy związane z nieprawidłową pracą zaworu EGR:
P0400: Niewłaściwy przepływ w układzie EGR.
P0401: Zbyt niski przepływ w układzie EGR.
P0402: Zbyt wysoki przepływ w układzie EGR.
P0403: Problem z obwodem sterowania zaworu EGR.
P0404: Nieprawidłowy zakres/praca zaworu EGR.
P0405: Zbyt niskie napięcie czujnika pozycji EGR.
P0406: Zbyt wysokie napięcie czujnika pozycji EGR.
2. Błędy związane z czujnikiem temperatury spalin:
P0410: Czujnik temperatury spalin wskazuje błąd pracy w układzie EGR.
P2031: Czujnik temperatury spalin przed układem EGR nieprawidłowy.
P2032: Zbyt niski sygnał z czujnika temperatury spalin.
3. Błędy związane z przepustnicą lub przepływem powietrza:
P0299: Problem z ciśnieniem doładowania (pośrednio związane z EGR).
P0101: Problem z przepływomierzem powietrza (MAF) – wpływający na pracę EGR.
P0105: Problem z czujnikiem ciśnienia w układzie dolotowym (MAP).
4. Błędy związane z układem elektrycznym sterowania EGR:
P0489: Niski sygnał sterowania zaworem EGR.
P0490: Wysoki sygnał sterowania zaworem EGR.
P2141: Problem z obwodem elektrycznym zaworu EGR.
5. Błędy systemowe dotyczące EGR:
P1404: Zawór EGR zacięty w pozycji zamkniętej.
P1406: Zawór EGR zacięty w pozycji otwartej.
P1497: Problem z regulacją pozycji zaworu EGR.
6. Błędy związane z DPF i ich związek z EGR:
P242F: Zbyt wysoki poziom sadzy w filtrze DPF (pośrednio związane z niedziałającym EGR).
P2002: Niewystarczająca skuteczność DPF – możliwa przyczyna to uszkodzenie EGR.
7. Inne błędy:
P2413: Niewłaściwa wydajność układu EGR/DPF.
P2457: Problem z chłodnicą EGR – niewłaściwa wydajność.
Jak działa system EGR?
EGR polega na ponownym wtłaczaniu części spalin do kolektora ssącego, aby uczestniczyły one w kolejnym cyklu spalania mieszanki paliwowo-powietrznej.
Główny cel działania:
Głównym zadaniem recyrkulacji jest obniżenie temperatury panującej w cylindrze. Niska temperatura jest kluczowa, ponieważ zapobiega powstawaniu tlenków azotu (NOx), które powstają w dużej ilości w nowoczesnych dieslach, pracujących na bardzo ubogiej mieszance (dużo powietrza, mało paliwa). Spaliny nie wchodzą w reakcję spalania (są jałowe), ale wypełniają komorę spalania, zmniejszając udział tlenu i obniżając temperaturę, co redukuje emisję NOx nawet o 90%.
Rodzaje systemów EGR:
- EGR Wysokiego Ciśnienia (HP-EGR): Jest to system powszechny i historycznie starszy. Pobiera spaliny bezpośrednio z kolektora wydechowego (przed filtrem DPF/katalizatorem). Wykorzystuje ciśnienie spalin wytwarzane przez turbosprężarkę do wtłoczenia ich do dolotu.
- EGR Niskiego Ciśnienia (LP-EGR): Pobiera spaliny za filtrem cząstek stałych i katalizatorem, dzięki czemu są one dużo czystsze. Spaliny te są kierowane przed turbinę. Ponieważ brakuje im ciśnienia, wymagane jest zastosowanie przepustnicy na układzie wydechowym, która przymyka się (nawet w 70–80%), wymuszając nadciśnienie, które kieruje spaliny do dolotu. System ten jest stosowany w nowszych silnikach, takich jak Audi 2.0 TDI (kod silnika Dead/Deta) w celu dalszej optymalizacji ekologicznej.
- Wewnętrzna Recyrkulacja Spalin: Występuje głównie w silnikach benzynowych (np. TSI, FSI). Jest realizowana za pomocą zmiennych faz rozrządu (Vanosa/fasatorów), które opóźniają zamknięcie zaworów wydechowych, co pozwala cylindrowi zassać część spalin z powrotem.
Elementy składowe systemu EGR:
- Zawór EGR: Fizyczna klapa lub grzybek regulujący przepływ spalin. W starszych autach sterowany podciśnieniem (Vacum), a we współczesnych elektrycznie (elektrozawory).
- Chłodnica Spalin (EGR Cooler): Chłodzenie spalin jest niezbędne, ponieważ zwiększa ich objętość, co pozwala na wtłoczenie większej ich ilości do układu dolotowego i skuteczniejsze obniżenie temperatury spalania.
- Przepustnica Dolotu (Klapa Gasząca): W dieslach może przymykać dolot w trakcie pracy silnika, aby sztucznie wytworzyć podciśnienie, które pomaga w wciągnięciu większej ilości spalin do kolektora ssącego.
Usterka EGR: Przyczyny i objawy
Usterka EGR zazwyczaj nie jest pierwotnym problemem, lecz skutkiem zaniedbania lub zużycia innych podzespołów silnika.
1. Zapychanie nagarem (Najczęstsza usterka)
To najbardziej znany problem diesli. Spaliny z EGR, po wtłoczeniu do kolektora ssącego, mieszają się z mgłą olejową z odmy (skrzyni korbowej) oraz mgłą olejową z turbosprężarki, tworząc gęstą papkę (nagar).
- Skutki nagaru: Zawalony kolektor ssący i trzonki zaworowe ograniczają przepływ powietrza (pogorszenie napełniania silnika), co zaburza spalanie i prowadzi do utraty mocy oraz zwiększonej produkcji sadzy. Odkładanie się nagaru na zaworach może prowadzić do ich nieszczelności.
- Wpływ na DPF: Niewłaściwe spalanie, wynikające z zanieczyszczonego dolotu, generuje więcej sadzy, co prowadzi do szybszego zapychania filtra cząstek stałych (DPF).
2. Awaria mechaniczna zaworu
Zawór EGR może się mechanicznie zacinać, np. w pozycji zamkniętej lub otwartej.
- Zacięcie w pozycji otwartej: Powoduje, że silnik może dymić, tracić moc, źle odpalać, a w skrajnych przypadkach nie da się go uruchomić.
- Zacięcie w pozycji zamkniętej: Silnik pracuje ze zbyt wysoką temperaturą spalania, co zwiększa produkcję NOx, ale może nie dawać wyraźnych objawów poza zapisanymi błędami i pogorszeniem ekologii.
3. Awaria chłodniczki EGR
Chłodniczki EGR są podatne na pękanie i przecieki z powodu naprężeń temperaturowych, które występują w układzie.
- Objawy: Utrata płynu chłodniczego (pobór płynu chłodzącego) jest najczęstszym objawem. Płyn może dostawać się do układu dolotowego. Problem ten jest na tyle powszechny, że dzisiaj przy poborze płynu chłodniczego sprawdza się chłodniczkę EGR/intercoolera wodnego, zanim przejdzie się do diagnozy uszkodzenia samej głowicy.
Diagnostyka usterki EGR
Diagnoza układu EGR jest ściśle powiązana z pomiarem masą powietrza, ponieważ sterownik silnika (ECU) oblicza ilość recyrkulowanych spalin na podstawie spadku świeżego powietrza mierzonego przez przepływomierz (MAF).
1. Interpretacja wartości rzeczywistych (Grupa 3)
Najważniejsza jest weryfikacja wartości przepływomierza powietrza.
- Sprawny EGR (na biegu jałowym): Kiedy zawór EGR jest otwarty, przepływ powietrza (mierzony w mg na suw) spada. W Passacie z pompowtryskami prawidłowy przepływ przy otwartym EGR to około 250 mg/suw, a przy zamkniętym EGR to 500 mg/suw, co oznacza, że spadek powinien wynosić około 50%. W innych modelach diesla powinno to wynosić między 250 a 280 mg/suw.
- Zablokowany/Zaślepiony EGR (tryb zamknięty): Jeśli EGR powinien być otwarty, a sterownik rejestruje przepływ powietrza zbliżony do przepływu przy zamkniętym EGR (np. 500 mg/suw), oznacza to, że recyrkulacja jest zamknięta, zablokowana lub zaślepiona.
- Kody błędów: W przypadku zbyt małego przepływu (EGR zamknięty), komputer zgłosi błąd "zbyt małe natężenie przepływu".
2. Weryfikacja wizualna i mechaniczna
Ponieważ EGR jest elementem układu, który często jest tylko skutkiem, diagnostyka powinna objąć szerszy zakres:
- Stan kolektora dolotowego: Należy sprawdzić, czy kolektor dolotowy nie jest zawalony nagarem. W nowoczesnych silnikach benzynowych (np. 1.5 TSI), mimo braku zewnętrznego EGR, duży nagar na zaworach może świadczyć o wewnętrznej recyrkulacji i problemach z wtryskiem bezpośrednim.
- Diagnostyka odmy: Sprawdzenie, czy system odpowietrzania skrzyni korbowej (odma) działa prawidłowo i nie wyrzuca nadmiernej ilości mgły olejowej do dolotu (co jest głównym składnikiem nagaru).
- Testy wykonawcze: Zawory EGR (zwłaszcza w starszych systemach Vacum) można testować, sprawdzając podciśnienie lub sterowanie elektryczne. W układach podciśnieniowych (np. starsze Passaty), uszkodzenie przewodu lub nieszczelność w magistrali podciśnienia może spowodować awarię zarówno EGR, jak i turbosprężarki.
Co dalej po stwierdzeniu usterki?
1. Naprawa i profilaktyka (Zalecany kierunek)
Zaleca się naprawę systemu i usunięcie pierwotnych przyczyn powstawania sadzy.
-
Usunięcie przyczyny zabrudzenia: Kluczowe jest dbanie o kondycję silnika, która bezpośrednio wpływa na układ wydechowy:
- Częsta wymiana oleju (nie w interwałach Long Life, które są abstrakcją).
- Wymiana uszczelnień pod wtryskiwaczami oraz ich regeneracja/sprawdzenie (lejące wtryski generują sadzę).
- Czyszczenie układu dolotowego z nagaru.
- Sprawdzenie turbodoładowania (niedoładowanie/przeładowanie zaburza spalanie i zwiększa sadzę).
-
Naprawa chłodniczek: W przypadku poboru płynu chłodniczego, uszkodzone chłodniczki EGR (lub intercoolery wodne) muszą być wymienione.
2. Modyfikacja oprogramowania (Wyłączenie EGR)
Wielu użytkowników decyduje się na wyprogramowanie EGR, zwłaszcza w starszych lub mocno wyeksploatowanych samochodach, gdzie koszty naprawy są zbyt wysokie.
- Kwestia prawna i ekologiczna: nie należy usuwać systemu, który został zaprojektowany, aby spełniać normy ekologiczne.
- Powiązanie z DPF: Całkowite wyłączenie EGR w normalnym cyklu pracy może uniemożliwić lub pogorszyć efektywność wypalania DPF, zwłaszcza w warunkach jazdy miejskiej. Dzieje się tak, ponieważ EGR pomaga utrzymać wymaganą wysoką temperaturę spalin.
- Rozwiązanie optymalizacyjne: Możliwe jest takie zmodyfikowanie oprogramowania, aby EGR był wyłączony podczas normalnej jazdy (zapobiegając zapychania dolotu), ale pozostawał aktywny w czasie procedury regeneracji DPF, co zapewnia jego prawidłowe funkcjonowanie. -Zastosowanie wyłącznie na tor lub offroad!